Koah Nedir ? KOAH (Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı), akciğerlerde bronş denilen hava keseciklerinin tıkanması ile oluşan, solunumda güçlük çekilmesi, sık öksürme ve nefes alıp verme de zorlanma gibi şikayetlerin bir arada bulunduğu bir çeşit akciğer hastalığıdır. Nefes alırken akciğerlere giren temiz hava bronşlar tarafından emilir ve akciğerler vasıtası ile kan dolaşımına karışıp dokulara iletilir. KOAH hastalığı olan hastada bronşlar tıkalıdır ve akciğerlerin oksijen kapasitesine, hastalığın ilerleme seviyesine göre büyük oranda hasar verir. KOAH hastalarında akciğerlere giren temiz hava yeteri kadar emilip kullanılamaz ve bundan kaynaklı olarak dokular oksijen ile yeteri kadar beslenemez.
KOAH Tanısı Nasıl Konulur?
Hasta eğer sigara içiyorsa uzun süren nefes darlığı, öksürme ve sürekli balgamının olması şikayetleri KOAH tanısı koyulması için yeterli görülmektedir. Tanıyı koymak için en önemli test solunum testidir. Bu test hastanın derin bir nefes alıp cihaza üflemesi ile akciğerlerinin oksijen kapasitesine dair kesin sonuç vermektedir. Bu test ile hastalığın hangi evrede olduğu da saptanabildiği gibi sigara kullanan 40 yaş üstü tüm bireyler her yıl yılda bir defa olmak üzere bu testi yaptırmalıdır.
KOAH Belirtileri Nelerdir?
Sürekli Öksümek
KOAH hastalığının ne olduğu kadar önemli olan bir diğer husus ise hastalığın belirtileri ve bu belirtilerin sağlıklı bir şekilde gözlemlenip takip edilmesidir. Hastalığın akciğerlerin kapasitesinin düşürücü etkisi ve bu sebepten dolayı dokulara yeterli oksijenin iletilememesi nedeni ile en önemli belirtisi nefes darlığı, öksürük ve balgam şikayetleridir.
Hastalığın başlangıç evresinde hızlı yürümek, merdivenlerden çıkmak, veya koşma gibi aktivitelerin akabinde nefes darlığı probleminin ortaya çıkması, hastalığın ileri evresinde nefes darlığı problemi uyurken dahi gözlemlenebilir.
Hastalığın başlangıç seviyesinde genellikle sabahları başlayan öksürük ve balgam hastalığın ileri seviyelerinde yoğun öksürük ve balgam gibi KOAH belirtileri gözlemlenebilir.
KOAH Nedenleri Nelerdir?
Tütün Ürünleri
KOAH hastalığının en önemli nedenleri arasında tütün ve tütün ürünleri kullanma ve bu dumana sürekli maruz kalma ilk neden olarak gösterilmektedir. İkinci neden ise kirli havanın hastalığının görülme riskini arttırdığı Dünya Sağlık Örgütü tarafından yoğun araştırmalar sonucunda ortaya çıkmıştır. Çalışanların iş yerlerinde maruz kaldığı; toz, duman ve kimyasal maddeler, evde kullanılan tezek ve odun tarzı organik yakıtların oluşturduğu kirli hava akciğerlerin oksijen kapasitesini büyük oranda azalttığı gözlemlenmiştir.
KOAH Hastalığının Evreleri Nelerdir?
Hastalığın belirti ve şikayetlere göre 4 evresi bulunur.
HAFİF KOAH: Yoğun tempolu iş yapan insanlarda görülebileceği gibi yük taşıma ve merdiven çıkma esnasında ortaya çıkan nefes darlığı hastalığın başlangıç evresidir.
ORTA KOAH: Hastayı gece uyurken rahatsız etmeyen lakin basit günlük işler sırasında hastanın nefes darlığı yaşamasına sebep olan evredir.
AĞIR KOAH: Nefes darlığının hastayı gece uykusundan uyandıracak derecede şiddetli olduğu, solunum sıkıntısı nedeni ile oluşan halsizlik halinin hastanın günlük işlerini yapmasını engellediği KOAH evresidir.
ÇOK AĞIR KOAH: Bu evrede hastanın nefes alıp vermesi epey güçleşir. Hasta ev içerisinde dahi yürümede epey zorlanır ve oksijenin yeteri kadar emilememesi ile birlikte başka organ hasarları ve hastalıklar meydana gelir. Hastalığın daha da ilerlemesi ile hastada kalp yetmezliği hastalığı gelişebilir ve hasta ömür boyu yataktan kalkamayacak halde oksijene bağımlı bir şekilde hayatına devam etme noktasına gelir.
KOAH Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Tedavi
KOAH Hastalığının tedavisi hastalığı geçirmek üzere değil genellikle hastalığın oluşturduğu sıkıntıları hafifletmek üzerinedir. Bu nedenle uygulanması gereken ilk adım varsa sigara kullanımına son verilmesi ayrıca kirli havadan uzak kalınması olmalıdır. Sigarayı bırakma ile birlikte hastanın nefes darlığı şikayetlerinde ciddi bir hafifleme ve ayrıca nefes darlığı şikayetlerinde ciddi bir azalma gözlemlenebilir. En sık uygulanan tedavi yöntemlerinin başında oksijen tedavisi gelmektedir. Bronkodilatör ilaç tedavileri ve solunum egzersizleri tedaviler arasında yer alır. KOAH hastalığı sıkı takip ve düzenli tedavi gerektirmektedir. Nitekim hastalık kişinin yaşam kalitesini önemli miktarda düşürür. Bu nedenle sigarayı bırakmak için Sigara Bırakma Merkezlerinden destek alınabilir ve Göğüs Hastalıkları bölümünden düzenli olarak akciğer filmleri çektirilip hastalığın seyri gözlemlenmelidir.
Tedavi Süreci
Tedavi Süreci
Her ne kadar KOAH ilerleyici bir hastalık olsa’da tedavi edilebilir bir akciğer hastalığıdır. Tedaviye başlamadan önce tanı konulduğu an sigara içiliyorsa bırakılması gerekmektedir. Tanı konulmuş hasta sigarayı bırakamıyorsa , doktoruna veya 171 sigara bırakma hattını arayabilir. Tozlu ortamlarda çok bulunulmaması gerekmektedir. Düzenli olarak egzersiz yapılmalıdır. Çok ağır egzersizler yapmaya gerek yoktur. Hastalıkla 2 ilaç türü genel olarak kullanılır. Bunlardan bir tanesi ( bronkodilatatörler ) veya iltihap giderici ilaçlardır.
Verilen ilaçları doğru şekilde kullanılması hastalığın kontrol altına alınmasında büyük rol oynar. Ciğerlere etki etmesi için doktorunuzun verdiği talimatları eksiksiz yerine getirmeniz gerekmektedir. Doğru kullanımda akciğerlerinize ulaşan ilaç miktarı tavsiye edilen miktarda olacaktır. Buna örnek vermek gerekirse yanlış kullanımda tavsiye edilen miktarın altında ilaç ciğerlerinize etki eder. ve tedaviyi geciktirir.
Solunum’da büyük sıkıntı yaşayan hastalar nebülizatör kullanabilir. Sadece solunumda ciddi güçlükler yaşadığınızda tercih edilmelidir. Nebülizatör ilaçları hava yollarına iletmeyi kolaylaştırır. Sürekli tedavi sürecinde kullanılmamalıdır. Doktor önerisi dışında fazla veya başka ilaç kullanmayınız. İlaçları doğru veya yeterli olup olmadığını doktor kontrolünde öğrenebilirsiniz. Bitkisel yöntemlere başvurmayıp ve doktorunuzun danışmadan ağır aktiviteler yapmayınız. KOAH hastalığı ilerledikçe makineye bağlı bir şekilde yaşama riskiniz olduğunu unutmayın! Tedavi süreci aksatılmamalı. Unutmayın ! Hiç bir şey sağlığınızdan önemli değildir.